Bank centralny to naczelna instytucja systemu bankowego każdego kraju. Spełnia wiele ważnych funkcji. Po pierwsze jest bankiem emisyjnym, czyli jedynym bankiem uprawnionym do emisji pieniądza. Wyjątkiem jest tu system bankowy Stanów Zjednoczonych, w których prawo do emisji jednolitej waluty dolara ma 12 Rejonowych Banków Rezerwy Federalnej System Rezerwy Federalnej. Po drugie jest bankiem banków. Funkcja ta przejawia się w kilku płaszczyznach: nadzoruje operacje banków komercyjnych, dokonywane zarówno w walucie krajowej, jak i walutach obcych. Udziela im pożyczek na rozszerzenie działalności kredytowej, a stopa ich oprocentowania wyznacza pośrednio stopy oprocentowania kredytów i depozytów w bankach komercyjnych. Ustala stopy rezerw obowiązkowych, regulując zgodnie z potrzebami gospodarki aktywność kredytową banków komercyjnych. Po trzecie jest bankiem państwa. Gromadzi dochody i realizuje wydatki budżetu państwa, udziela rządowi kredytów na sfinansowanie deficytu budżetowego, zarządza długiem publicznym, dokonuje operacji otwartego rynku, gromadzi rezerwy złota i dewiz.
